NAJWAŻNIEJSZE W TYM TYGODNIU

ZAGRANICA: Na globalnych rynkach finansowych uwagę przyciągnęły dane makroekonomiczne i wydarzenia polityczne. Pozytywny odczyt indeksu ISM wsparł amerykańskie indeksy giełdowe, podczas gdy europejskie rynki radziły sobie słabiej. Dolar stracił na wartości względem euro, a kurs EURUSD wzrósł w okolice 1,04. W Kanadzie premier Justin Trudeau ogłosił rezygnację z przewodnictwa Liberalnej Partii oraz zapowiedział ustąpienie ze stanowiska premiera po wyborze następcy. W Austrii z powodu nieudanych negocjacji koalicyjnych do dymisji podał się kanclerz Karl Nehammer, a mandat tworzenia rządu powierzono liderowi skrajnie prawicowej Wolnościowej Partii Austrii, co budzi obawy o zmianę polityki na prorosyjską i antyimigracyjną. W USA uwagę inwestorów przyciągają dane z rynku pracy, w tym raporty JOLTS, ADP i NFP, które mogą wpłynąć na decyzje Fed dotyczące obniżek stóp procentowych. W Europie kluczowe będą wstępne dane o inflacji HICP w strefie euro oraz listopadowe wyniki przemysłu w Niemczech, które wciąż zmagają się z trudnościami.

POLSKA: Grudniowy odczyt inflacji CPI w Polsce wyniósł 4,8 proc. r/r, co okazało się lepszym wynikiem od prognozowanego 5,0 proc. r/r. Sugeruje to, że początkowa ścieżka inflacji w 2025 roku może być niższa od założeń NBP. Ireneusz Dąbrowski z RPP podkreślił, że po "wyłączeniu" wpływu kwietniowego wzrostu VAT i lipcowego zniesienia tarcz antyinflacyjnych, miesięczna inflacja wynosiłaby średnio 0,218 proc., co po annualizacji przekłada się na inflację roczną na poziomie 2,65 proc.. Jego zdaniem, procesy inflacyjne są wygaszone, a obecne wyniki są chwilowo zawyżane przez politykę regulacyjną i fiskalną. W reakcji na niższą od oczekiwań inflację, krajowy rynek akcji zareagował optymizmem, a złoty umocnił się względem euro i dolara, zamykając piątek na poziomach EURPLN 4,27 i USDPLN 4,15. Rentowności krajowych obligacji wzrosły, głównie na długim końcu krzywej.

UDZIAŁ TRANSAKCJI BEZGOTÓWKOWYCH ROŚNIE

W zakończonym 2024 r. udział transakcji bezgotówkowych w ogólnej liczbie transakcji osiągnął najpewniej ponad 60 proc.. W 2023 r. za który opublikował dane NBP odsetek ten sięgnął 58 proc. i każdy kolejny rok to zwiększanie popularności kart płatniczych, ale też BLIK.

• Jak wynika z badań NBP dotyczących zachowań płatniczych Polaków, w 2023 r. ponad 86 proc. respondentów korzystało z kart płatniczych. To wzrost o około 5 pkt. proc. w porównaniu z 2020 r. Największy odsetek ankietowanych (96,9 proc.) zadeklarował, że w ciągu roku poprzedzającego badanie używał gotówki. Karty płatnicze były wykorzystywane przez 86,5 proc. respondentów, a przelewy bankowe przez 67,3 proc. Coraz popularniejsze stają się płatności mobilne w systemie BLIK, które wskazało 49,5 proc. uczestników badania. Rzadziej używane były takie metody jak polecenie zapłaty (17,8 proc.), karty podarunkowe, vouchery i punkty lojalnościowe (12,5 proc.) oraz aplikacje mobilne typu Google Pay i Apple Pay (12,5 proc.). Kryptoaktywa wzrosły z 0,2 do 0,5 proc. nadal będąc rzadko wykorzystywanym kanałem transakcyjnym. Szczególnym wzrostem popularności cieszą się transakcje BLIK. Odsetek korzystających zwiększył się ponad dwukrotnie między 2020 r. a 2023 r. z 23,9 proc. do 49,5 proc. m.in. zmniejszając zainteresowanie aplikacjami mobilnymi z 17,6 proc. w 2020 do 12,5 w 2023 r.
• Gotówką płacimy za tańsze produkty i usługi, bezgotówkowo za droższe. Średnia wartość transakcji dokonanej przy użyciu gotówki i poszczególnych typów bezgotówkowych instrumentów płatniczych w fizycznych punktach handlowo-usługowych, urzędach oraz w płatnościach P2P różni się wyraźnie w zależności od wykorzystanego instrumentu. Najniższe średnie kwoty miały transakcje gotówkowe (62,4 PLN), zaś płatności o większych wartościach były dokonywane z użyciem instrumentów bezgotówkowych (109 PLN – karty płatnicze; 68,9 PLN – inne metody bezgotgówkowe). Gotówka była najczęściej używana w przypadku realizacji transakcji do 25 PLN.
• Przez internet Polacy płacą BLIKiem. Najpopularniejszą bezgotówkową metodą płatności w handlu elektronicznym była niekartowa płatność mobilna z użyciem kodu BLIK (49,7 proc. liczby i 44,9 proc. wartości transakcji). Na kolejnych miejscach, z podobnymi udziałami ilościowymi i wartościowymi, znalazły się karty płatnicze (25 proc. i 26,5 proc.) oraz polecenie przelewu z uwzględnieniem rozwiązania pay-by-link (23,5 proc. i 26,8 proc.). Jeszcze w 2020 r. dominującą formą było polecenie przelewu, które obejmowało 64 proc. liczby transakcji i 70 proc. wartości.
• Większość Polaków deklarowała preferencję dla instrumentów bezgotówkowych (52,2 proc. w porównaniu do 27,1 proc. wybierających gotówkę). Jednakże wśród osób w wieku 65 lat i więcej aż 63,2 proc. uznawało gotówkę za preferowaną formę płatności, podczas gdy jedynie 18,9 proc. tej grupy preferowało płatności bezgotówkowe, a 17,4 proc. nie wykazywało wyraźnych preferencji. Podobna tendencja była widoczna wśród osób z wykształceniem podstawowym, gimnazjalnym lub bez formalnego wykształcenia, gdzie aż 73,2 proc. preferowało płatności gotówkowe. Od 2020 roku zauważono wzrost popularności płatności bezgotówkowych – z 47,3 proc. do 52,2 proc.. Jednakże w małych miastach odnotowano spadek preferencji dla tych form płatności z 50,7 proc. do 44,3 proc. Jednocześnie zwiększył się odsetek osób deklarujących brak wyraźnych preferencji – z 17,5 proc. do 23,6 proc., przy stabilnym poziomie wskazań dotyczących preferencji dla gotówki.

PODSUMOWANIE

NBP co cztery lata realizuje badanie preferencji płatniczych Polaków by dowiedzieć się więcej o tym, jak chcemy płacić i płacimy za produkty oraz usługi. Mimo rosnącej popularności form bezgotówkowych, Polacy wciąż utrzymują zapasy gotówki w portfelach, najczęściej w kwotach od 50 do 200 PLN . Tylko 12,7 proc. badanych korzysta wyłącznie z gotówki, z czego 62,5 proc. stanowią osoby nieubankowione. Udział gotówki w transakcjach realizowanych w fizycznych punktach handlowo-usługowych, urzędach oraz P2P systematycznie spada – w 2012 r. wynosił 81,8 proc., a w 2023 r. już tylko 40,2 proc. Co ciekawe, nieznacznie spadła preferencja do korzystania z gotówki w małych miejscowościach, co może być związane z czynnikami cenowymi i rosnącą od kilku lat szarą strefą.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.