NAJWAŻNIEJSZE W TYM TYGODNIU

ZAGRANICA: Globalne rynki skupią się na decyzjach banków centralnych – w środę poznamy stanowisko Fed i Banku Japonii, a w czwartek decyzje Banku Anglii, Szwecji i Szwajcarii. Nie oczekuje się zmian stóp procentowych w USA, Japonii, Anglii i Szwecji, natomiast bank centralny Szwajcarii może zdecydować się na obniżkę o 25 pb. Dodatkowo rynki będą reagować na doniesienia dotyczące negocjacji pokojowych w Ukrainie oraz sytuację w amerykańskim Kongresie, który może uniknąć zawieszenia działalności. W Niemczech lider CDU Friedrich Merz osiągnął wstępne porozumienie z Zielonymi w sprawie pakietu wydatków na obronność i infrastrukturę, finansowanych długiem. Zieloni, początkowo sceptyczni, ostatecznie poparli inicjatywę po uwzględnieniu 100 mld EUR na fundusz transformacji klimatycznej. Po piątkowym odbiciu indeksów giełdowych, sentyment inwestorów pozostaje optymistyczny, choć w USA rosnące oczekiwania inflacyjne oraz ryzyko recesji w wyniku wojny handlowej będą działać w przeciwnym kierunku.

POLSKA: W nadchodzącym tygodniu uwaga krajowych inwestorów skupi się na publikacji kluczowych danych makroekonomicznych oraz przeglądzie ratingu Polski przez agencję Moody’s. Oczekiwane są informacje dotyczące bilansu płatniczego i inflacji bazowej (która wyniesie najpewniej 3,9 proc. r/r), a także dane z sektora przemysłowego, budowlanego i rynku pracy. Inflacja CPI w lutym wyniosła 4,9 proc. r/r, co było niższym od oczekiwań wynikiem (5,3 proc. r/r). Dodatkowo agencja Fitch potwierdziła długoterminowy rating Polski w walucie obcej na poziomie “A-” z perspektywą stabilną. Na rynku walutowym złoty umocnił się po korekcie danych o inflacji, co pozytywnie wpłynęło na rentowności obligacji.

JAK TRUMP MÓGŁBY ZMIENIĆ BANK CENTRALNY ŚWIATA?

Na początku 2026 roku poznamy nowego przewodniczącego Fed. Donald Trump, który wielokrotnie krytykował Jerome’a Powella, nie zdecyduje się ponownie powierzyć mu tej funkcji. Może natomiast postawić na radykalne zmiany w samej strukturze Rezerwy Federalnej, które mogą prowadzić do jej upolitycznienia. Do stycznia 2027 roku Republikanie będą mieli większość w Kongresie i Senacie, co daje im możliwość zmiany ustawy o Fed. O możliwych dużych reformach pisał Stephen Miran, obecny doradca ekonomiczny Donalda Trumpa. Na razie są to spekulacje, ale Trump chce odcisnąć swoje piętno na wielu aspektach amerykańskiej gospodarki i polityki.

System Rezerwy Federalnej (Fed) składa się z Rady Gubernatorów, której członkowie są mianowani przez prezydenta USA i zatwierdzani przez Senat na 14-letnie kadencje. Kadencje są tak rozłożone, że co dwa lata kończy się jedna z nich, co zapewnia ciągłość i stabilność polityki pieniężnej. Obecnie przewodniczącym Rady Gubernatorów jest Jerome Powell, który objął to stanowisko w 2018 r..  12 regionalnych Banków Rezerwy Federalnej posiada własne rady dyrektorów, wybierane przez banki członkowskie oraz Radę Gubernatorów, co tworzy unikalną strukturę łączącą elementy sektora publicznego i prywatnego. Co warte podkreślenia, Fed jest prywatną korporacją.

Federalny Komitet do spraw Operacji Otwartego Rynku (FOMC) jest kluczowym organem Systemu Rezerwy Federalnej (Fed), odpowiedzialnym za kształtowanie polityki pieniężnej USA (i świata). Jego głównym zadaniem jest nadzór nad operacjami otwartego rynku, co obejmuje kontrolę podaży pieniądza oraz ustalanie docelowych poziomów stóp procentowych. W skład FOMC wchodzi 12 członków, w tym 7 członków Rady Gubernatorów Fed, prezes Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku (który pełni stałą funkcję) oraz czterech prezesów spośród pozostałych 11 Banków Rezerwy Federalnej, wybieranych rotacyjnie na roczne kadencje.

Posiedzenia FOMC odbywają się co najmniej osiem razy w roku i służą analizie kluczowych wskaźników gospodarczych, takich jak inflacja, zatrudnienie czy wzrost gospodarczy. Na ich podstawie podejmowane są decyzje dotyczące skali operacji otwartego rynku oraz poziomu stóp procentowych, co bezpośrednio wpływa na ilość pieniądza w obiegu. Działania FOMC koncentrują się na realizacji trzech podstawowych celów polityki pieniężnej USA: maksymalnego zatrudnienia, stabilności cen oraz umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych, co ma zapewnić stabilność i zrównoważony rozwój gospodarki.

Kadencje członków Rady Gubernatorów Fed są rozłożone w czasie, aby zapewnić stabilność i ciągłość polityki pieniężnej. Najbliższą osobą, której kadencja wygasa, jest Adriana D. Kugler – jej mandat kończy się 31 stycznia 2026. Kolejny wakat nastąpi dopiero 31 stycznia 2028, kiedy zakończy się kadencja Jerome’a Powella, który jednocześnie pełni funkcję Przewodniczącego Fed. Jego obecna kadencja na tym stanowisku upływa jednak wcześniej, 23 maja 2026, co oznacza, że prezydent USA będzie mógł powołać nowego szefa Fed na początku 2026 roku. Pozostali członkowie Rady Gubernatorów mają dłuższe kadencje – Philip N. Jefferson pozostanie na stanowisku do 2036 roku, Michael S. Barr do 2032, Michelle W. Bowman do 2034, Christopher J. Waller do 2030, a Lisa D. Cook do 2038. Dodatkowo stanowisko Wiceprzewodniczącego ds. Nadzoru, które obecnie zajmuje Michael S. Barr, i którego kadencja się skończyła 28 lutego 2025 zostanie wypełnione przez Michelle W. Bowman.

Zmiana Federal Reserve Act wymaga przejścia przez proces legislacyjny. Propozycja zmiany ustawy może zostać zgłoszona przez członków Kongresu, a następnie poddana przeglądowi i debacie przez odpowiednie komisje, takie jak Komisja ds. Usług Finansowych w Izbie Reprezentantów czy Komisja Skarbu w Senacie. Po zatwierdzeniu przez obie izby Kongresu, projekt trafia do prezydenta, który może go podpisać lub zawetować. W przypadku weta Kongres może je przełamać, jeśli uzyska dwie trzecie głosów w obu izbach. Po podpisaniu przez prezydenta zmiana staje się częścią prawa federalnego, a jej wdrożenie leży w gestii odpowiednich agencji, w tym Systemu Rezerwy Federalnej. Zmiany te mogą dotyczyć różnych aspektów funkcjonowania Fed, takich jak struktura, polityka pieniężna czy nadzór nad instytucjami finansowymi. W przeszłości ustawa z 1913 r. była wielokrotnie nowelizowana dostosowując Fed do wymogów czasów.

Szef doradców Trumpa rekomenduje m.in. skrócenie kadencji członków Rady Gubernatorów z obecnych 14 do 8 lat, z możliwością ich odwołania przez prezydenta USA bez podania przyczyny. Celem tej zmiany jest, jego zdaniem, zwiększenie demokratycznej legitymacji Rezerwy Federalnej oraz umożliwienie szybszej reakcji na błędy w polityce monetarnej. Ponadto, sugeruje się wprowadzenie zakazu tzw. “obrotowych drzwi” – czyli ograniczenie przechodzenia członków zarządiu Fed do administracji rządowej i vice versa, z obowiązkiem czteroletniej przerwy, co ma zminimalizować potencjalne konflikty interesów (tak było w ostatnich latach m.in. z Janet Yellen, co było krytykowane przez Republikanów)

Kolejna propozycja dotyczy upaństwowienia Fed, które obecnie są prywatne, z zarządami wybieranymi przez gubernatorów stanów w danym okręgu. Ma to na celu lepszą reprezentację regionalnych interesów i ograniczenie wpływu m.in. sektora bankowego. Zmiana struktury FOMC zakłada, że wszyscy prezesi Banków Rezerwy Federalnej, zamiast obecnych 5, otrzymaliby prawo głosu na każdym posiedzeniu, co miałoby wzmocnić ich rolę w decyzjach polityki monetarnej w stosunku do Rady Gubernatorów. Reformy Mirana przewidują wyłączenie regulacji bankowych i polityki kryzysowej z kompetencji FOMC, tworząc oddzielny urząd wiceprzewodniczącego, odpowiedzialnego za nadzór nad bankami oraz zarządzanie kryzysowe, który podlegałby bezpośrednio prezydentowi. Ponadto, wprowadzono by wymóg podporządkowania budżetu Fed pod kontrolę Kongresu na pięcioletnie cykle finansowania, co miałoby na celu ograniczenie samowoli w wydatkach (dzisiejszy budżet jest po prostu przygotowywany przez Fed i wynika z zarządzania aktywami rezerwowymi).

PODSUMOWANIE

Jeżeli Donald Trump zdecyduje się na tak duże reformy Fed to nie obyłoby się to bez szerokich reperkusji dla świata, potencjalnego osłabienia dolara i wzrostu rentowności amerykańskich papierów wartościowych. Zdaniem Stephena Mirana, ale też Donalda Trumpa obecne kierownictwo Fed myliło się w ocenie inflacji i kryzysów bankowych w latach 2021-2023 i nie poniosło za to konsekwencji. Dodatkowo, argumentem, który się pojawia jest obecne upolitycznienie Fed m.in. w transferach osobowych takich jak Janet Yellen, czy angażowaniem się Fed w kwestie zmian klimatu. Proponowane reformy mają, w teorii, połączyć niezależność z demokratyczną odpowiedzialnością, zapewniając lepszą kontrolę ze strony wybieranych władz, takich jak prezydent USA i gubernatorzy stanów. W teorii prowadziłoby to też do zwiększenia różnorodności opinii w FOMC, gdzie zarzucało się czasem “groupthink”, czyli myślenie stadne. Problemem może być to, że także kolejny Biały Dom uzyskałby ogromny wpływ na Fed i mógłby wymuszać zmiany polityki monetarnej według własnego uznania.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.