VeloTydzień Ekonomiczny 21 października 2024 r.
NAJWAŻNIEJSZE W TYM TYGODNIU
ZAGRANICA: W zeszłym tygodniu amerykański indeks S&P 500 osiągnął nowy rekord, napędzany wzrostami cen akcji technologicznych. Rentowności obligacji USA spadły, a dolar nieco się osłabił. Cena złota natomiast osiągnęła historyczne maksimum, sięgając 2730 USD za uncję. W nadchodzących dniach globalne rynki skupią się na wstępnych raportach PMI za październik, które zostaną opublikowane w czwartek – w Europie prognozuje się nieznaczną poprawę wskaźnika w stosunku do września, choć obawy o kondycję gospodarki pozostają. Oczekiwany jest również indeks Ifo dla Niemiec, który – według prognoz – powinien wskazać poprawę sytuacji gospodarczej, choć nadal pozostaje na niskim poziomie. W USA poza danymi PMI, opublikowane zostaną wrześniowe dane z rynku nieruchomości oraz raport o zamówieniach na dobra trwałe, gdzie oczekuje się lekkiego wzrostu. Beżowa Księga, której publikacja planowana jest na środę, podsumuje kondycję amerykańskiej gospodarki, do której ostatnio odnosił się Jerome Powell. W regionie CEE najważniejsze będzie posiedzenie Narodowego Banku Węgier (MNB) we wtorek, który najprawdopodobniej pozostawi stopy procentowe bez zmian na poziomie 6,25 proc., mimo rosnących obaw o inflację i osłabienie forinta.
POLSKA: Miniony tydzień na krajowym rynku finansowym przyniósł lekkie umocnienie złotego oraz spadek rentowności obligacji, szczególnie na dłuższym końcu krzywej. W najbliższych dniach w centrum uwagi znajdą się dane makroekonomiczne za wrzesień, które pomogą zaktualizować prognozy wzrostu PKB za III kwartał. Oczekujemy stabilizacji na rynku pracy, choć zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw może spaść o 0,5 proc. r/r, przy kontynuacji mocnego wzrostu płac na poziomie 11 proc. r/r. We wtorek opublikowane zostaną dane o sprzedaży detalicznej, której wzrost prognozowany jest na poziomie 4,5 r/r, mimo wyraźnie silniejszego wzrostu dochodów. Tego samego dnia poznamy także dane o podaży pieniądza, która według prognoz wzrosła o 8 proc. r/r (vs. 7,8 proc. w sierpniu). W przemyśle prognozowany jest niewielki wzrost produkcji na poziomie 1 proc. r/r, a spadek w budownictwie pozostanie głęboki, choć mniejszy niż przed miesiącem. W środę dane GUS powinien potwierdzić stabilizację stopy bezrobocia na poziomie 5 proc.. Oczekuje się również dalszej poprawy nastrojów gospodarczych i konsumenckich. Ważnym wydarzeniem będzie poniedziałkowa publikacja Szybkiego Monitoringu NBP, który dostarczy szczegółowych informacji na temat kondycji krajowej gospodarki.
REFORMY KTÓRE REKOMENDUJE POLSCE MFW
W zeszłym tygodniu zakończyła się misja MFW w Polsce. Sformułowali wstępne wnioski na mocy art. IV Statutu MFW. Bardziej szczegółowe rekomendacje MFW przedstawi w raporcie, który prawdopodobnie ukaże się w styczniu 2025 roku. Co o perspektywach polskiej gospodarki myślą ekonomiści Funduszu? O tym poniżej.
Prognozy wzrostu PKB. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) ocenia, że perspektywy wzrostu gospodarczego Polski na krótką metę uległy znaczącej poprawie, pomimo stagnacji w Europie Zachodniej. Wzrost PKB w 2024 roku prognozowany jest na 3 proc., co stanowi wyraźne odbicie po minimalnym wzroście w 2023 roku. Konsumpcja prywatna napędzana wzrostem realnych wynagrodzeń oraz absorpcja funduszy unijnych będą kluczowymi czynnikami wspierającymi gospodarkę. W 2025 r. wzrost PKB ma przyspieszyć do 3,5 proc., a w 2026 roku wynieść 3,4 proc.. W dłuższej perspektywie Fundusz przewiduje, że tempo wzrostu będzie zbiegać się do poziomu około 3 proc., wraz z wygaszaniem wsparcia ze strony funduszy unijnych (Polska będzie płatnikiem netto) i starzeniem się populacji.
Polityka fiskalna. W ocenie MFW Polska powinna przyspieszyć proces konsolidacji fiskalnej, zwłaszcza w kontekście korzystnych warunków gospodarczych w 2025 r.. Aktualny plan rządowy przewiduje ograniczenie deficytu sektora finansów publicznych do 5,5 proc. PKB w 2025 r., ale ekonomiści z Funduszu zalecają bardziej zdecydowane działania, które doprowadzą do deficytu na poziomie 5 proc. PKB. Można to osiągnąć w ramach budżetu na 2025 rok, oszczędzając ewentualne nadwyżki dochodowe i ograniczając wydatki. Taka zmiana zmniejszyłaby zadłużenie, co pomogłoby odbudować przestrzeń fiskalną w celu łagodzenia przyszłych wstrząsów. Zmniejszyłaby również presję na restrykcyjną politykę monetarną, umożliwiając ewentualne dodatkowe obniżki stóp procentowych.
Polityka monetarna. Zdaniem MFW, polska polityka monetarna jest odpowiednio restrykcyjna, biorąc pod uwagę wysoki poziom inflacji. Stopy procentowe powinny być utrzymywane na niezmienionym poziomie co najmniej do połowy 2025 roku, kiedy można będzie rozważyć ostrożne obniżki. Kluczowym warunkiem jest jednak wyraźny spadek inflacji oraz spowolnienie wzrostu płac. W przypadku braku niespodzianek zarówno inflacja bazowa, jak i ogólna powinna osiągnąć szczyt przed połową 2025 r., znacznie powyżej celu, zanim osłabnie do górnej granicy celu na poziomie 2,5 proc. (+ 1 pkt. proc.) do końca 2025 roku. MFW zauważa również, że gdyby rząd szybciej prowadził konsolidację fiskalną, potrzeba utrzymywania tak restrykcyjnej polityki monetarnej byłaby mniejsza, co mogłoby pozwolić na wcześniejsze obniżki stóp procentowych.
Rekomendowane reformy. MFW uważa, że konsolidacja fiskalna powinna być oparta na solidnym planie średnioterminowym, aby ustabilizować zadłużenie publiczne. Opublikowany niedawno Plan Strukturalny Fiskalny zakłada stopniowe dostosowanie fiskalne do 2028 r., co pozwoli na wyjście z procedury nadmiernego deficytu UE i utrzymanie zadłużenia na poziomie około 60 proc. PKB, pomimo wzrostu wydatków na obronność. Ważnym krokiem byłoby szybsze wprowadzenie tych działań w 2025 r., co zwiększyłoby ich wiarygodność. MFW rekomenduje podwyższenie PIT poprzez większą progresywność, ograniczenie preferencji opodatkowania JDG, lepsze ukierunkowanie świadczeń socjalnych, wyższe opodatkowanie nieruchomości oraz zmiany w VAT. Kluczową reformą byłoby wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn oraz jego powiązanie z długością życia, co mogłoby poprawić stabilność systemu emerytalnego w dłuższej perspektywie.
PODSUMOWANIE
MFW zwraca uwagę, że obecny model wzrostu opartego na eksporcie nie będzie w stanie zapewnić Polsce trwałego rozwoju w przyszłości. Kluczowymi wyzwaniami są starzenie się społeczeństwa, niska konkurencyjność kosztowa i deglobalizacja. MFW sugeruje, aby Polska podjęła działania w celu pogłębienia krajowego rynku kapitałowego takie jak zmiany w podatku bankowym, które zachęcą banki do akcji kredytowej zamiast skupowania długu publicznego. Ponadto, rozwó polski będzie wspierany przez fundusze unijne i zależy od usunięcia barier dla prywatnych inwestycji w odnawialne źródła energii, w tym przez przyjęcie unijnego prawodawstwa dotyczącego szybszego udzielania pozwoleń na projekty ekologiczne, liberalizacji przepisów dotyczących farm wiatrowych na lądzie oraz priorytetowego rozbudowy sieci elektrycznych.
Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.
Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.