NAJWAŻNIEJSZE W TYM TYGODNIU

ZAGRANICA: W kontekście kursu walutowego, dolar umocnił się względem euro, a kurs EURUSD przejściowo przebił od góry istotny poziom 1,04 i znalazł się najniżej od końca 2022 roku. Rentowności amerykańskich obligacji wzrosły na krótkim końcu krzywej, co może wskazywać na coraz więcej dowodów za pauzą w obniżkach w USA i przyspieszeniu w Europie. W Ameryce uwaga skupi się na danych o zamówieniach na dobra trwałe, dochodach i wydatkach gospodarstw domowych, a także na kolejnej rewizji PKB za III kwartał 2024 roku. W strefie euro kluczowe będą dane dotyczące koniunktury, wskaźnika koniunktury biznesowej ESI oraz nastrojów konsumenckich. Ponadto, wstępne odczyty inflacyjne dla strefy euro będą miały istotne znaczenie dla oceny bieżącej sytuacji cenowej i tego jak wysoka będzie obniżka stóp w grudniu. W Niemczech perspektywy gospodarcze pozostają pesymistyczne, co może zostać potwierdzone przez publikację indeksu Ifo za listopad.

POLSKA: W Polsce nadchodzący tydzień obfituje w istotne publikacje ekonomiczne, które mogą mieć znaczący wpływ na kształtowanie się polityki monetarnej. W poniedziałek poznamy dane dotyczące produkcji przemysłowej, które mogą wskazać na powolną, ale konsekwentną poprawę w sektorze przemysłowym, mimo trwającej stagnacji od drugiego kwartału 2022 roku. Dodatkowo, dane o wynagrodzeniach i zatrudnieniu mogą ujawnić, czy sytuacja na rynku pracy ulega pogorszeniu w obliczu trudności wielu firm (wzrost płac może być poniżej 10 proc. r/r, a spadek zatrudnienia wynieść 0,5 proc. r/r). W kolejnych dniach tygodnia uwaga skupi się na sprzedaży detalicznej, która po niespodziewanym spadku we wrześniu, może powrócić do wzrostów, choć poniżej wcześniejszych oczekiwań (około 0,5 proc. r/r). Dane o agregacie pieniądza M3 mogą wskazać na przyspieszenie inflacji, co będzie miało istotne znaczenie dla polityki pieniężnej. W czwartek szczegółowe informacje o składowych PKB za III kwartał 2024 roku pozwolą zidentyfikować kategorie, które najbardziej przyczyniły się do rozczarowującego wzrostu gospodarczego. W piątek natomiast poznamy wstępne dane o inflacji CPI za listopad, które mogą wskazać na dalszy spadek inflacji, głównie za sprawą ubiegłorocznych wahań cen paliw.

WPŁYW ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA NA GOSPODARKĘ

Święta Bożego Narodzenia są okresem szczególnym pod względem aktywności gospodarczej. Wzmożona konsumpcja, inwestycje w dekoracje, podróże oraz aktywność handlowa mają istotne konsekwencje dla globalnej gospodarki.

Wydatki konsumpcyjne. W okresie Świątecznym wydatki konsumpcyjne wzrastają o 15-30 proc. w porównaniu do średniej miesięcznej w roku. W USA w 2022 r. oszacowano, że łączne wydatki konsumpcyjne związane ze świętami wyniosły około 1,3 biliona USD, co stanowi ponad 6 proc. PKB. W krajach UE wartość ta wynosi od 3 do 5 proc. PKB. Główne kategorie wydatków obejmują: prezenty: 55-60 proc. całkowitych wydatków świątecznych; żywność i napoje: 20-25 proc.; dekoracje i ozdoby: 10-15 proc.; podróże: 5-10 proc.. Według badań Deloitte, każdy dodatkowy dolar wydany w okresie świątecznym generuje od 1,2 do 1,5 dolara dodatkowego PKB w skali roku.

Zatrudnienie sezonowe. Wzrost aktywności gospodarczej przekłada się na wzrost zatrudnienia. W Stanach Zjednoczonych w sezonie świątecznym tworzonych jest średnio 700-800 tysięcy miejsc pracy tymczasowej w sektorach takich jak handel detaliczny, logistyka i usługi. W Wielkiej Brytanii liczba ta wynosi około 120 tysięcy. W Polsce ten czas nakłada się na spowolnienie w sektorze budowlanym i rolniczym, co ogranicza efekt tworzenia nowych miejsc pracy – w poprzednich latach wzrost zatrudnienia w sektorze usługowym wynosił w tym okresie około 10 proc.. Okres świąteczny powoduje spadek stopy bezrobocia o 0,2-0,5 pkt. proc. w krajach rozwiniętych. Jest to jednak efekt tymczasowy, ponieważ większość miejsc pracy jest likwidowana po zakończeniu sezonu.

Wzrost konsumpcji napędza handel międzynarodowy i inflację. W Chinach, które są jednym z głównych producentów artykułów świątecznych, eksport związany ze świętami wynosi około 50 mld USD rocznie. W krajach rozwiniętych import tego typu artykułów wzrasta w listopadzie i grudniu o 15-20 proc.. Okres świąteczny jest wyzwaniem dla sektorów transportu i logistyki. Z danych firmy FedEx wynika, że liczba przesyłek wzrasta w tym czasie o ponad 50 proc. w stosunku do średniej miesięcznej. Z badań przeprowadzonych przez McKinsey wynika, że około 30 proc. gospodarstw domowych w krajach rozwiniętych finansuje wydatki świąteczne za pomocą kredytu, co prowadzi do wzrostu zadłużenia o średnio 5-10 proc. w porównaniu do stanu przedświątecznego. Okres świąteczny może prowadzić do tymczasowego wzrostu inflacji. W krajach rozwiniętych w listopadzie i grudniu ceny wzrastają średnio o 0,2-0,5 proc. z powodu zwiększonego popytu.

Deadweight loss, czyli zbędna strata społeczna, to termin ekonomiczny, który odnosi się do sytuacji, w której alokacja zasobów w gospodarce nie jest optymalna, co prowadzi do utraty efektywności. W kontekście Świąt Bożego Narodzenia koncepcja ta została szczegółowo omówiona przez ekonomistę D. Waldfogela w jego pracy "The Deadweight Loss of Christmas". Waldfogel argumentuje, że podczas świątecznego obdarowywania prezentami dochodzi do sytuacji, w której osoby wręczające prezenty często przepłacają za nie, ponieważ wartość rynkowa prezentu, jaką obdarowany przypisuje, jest zazwyczaj niższa od ceny, jaką za niego zapłacono, co może prowadzić do zbędnej straty społecznej sięgającej nawet 4 mld USD rocznie w USA.

Skąd się bierze deadweight loss. Główne przyczyny deadweight loss w kontekście Świąt Bożego Narodzenia są związane z nieefektywnym alokowaniem zasobów podczas obdarowywania się prezentami. Przepłacanie za prezenty to jeden z kluczowych czynników: badania wykazały, że efektywność świątecznego obdarowywania wynosi tylko około 82 proc., co oznacza, że 18 proc. wartości prezentów to zbędna strata społeczna. Dodatkowo wiele osób otrzymuje niechciane prezenty, które nie odpowiadają ich potrzebom ani gustom, co generuje dodatkowe straty, ponieważ zasoby wydane na ich zakup mogłyby zostać lepiej wykorzystane. Komercjalizacja Świąt Bożego Narodzenia, choć przyczynia się do wzrostu wydatków konsumpcyjnych korzystnych dla gospodarki, prowadzi również do nieefektywnej alokacji zasobów i zwiększenia deadweight loss. Zjawisko "świątecznej gorączki", stres związany z zakupami oraz presja społeczna mogą prowadzić do impulsywnych decyzji zakupowych, które nie są oparte na rzeczywistych potrzebach obdarowywanych, co skutkuje dalszymi stratami ekonomicznymi.

PODSUMOWANIE

Okres świąteczny znacząco wpływa na gospodarkę, powodując wzrost konsumpcji, zatrudnienia sezonowego oraz handlu międzynarodowego, co wspiera PKB i aktywność ekonomiczną. Wydatki na prezenty, żywność, dekoracje i podróże generują istotne nakłady, ale także prowadzą do zjawisk takich jak deadweight loss, gdzie część wydatków jest nieefektywna, np. przez nietrafione prezenty. Jednocześnie zwiększony popyt w okresie świątecznym przyczynia się do wzrostu cen i zadłużenia gospodarstw domowych, a presja zakupowa powoduje impulsywne decyzje. Święta Bożego Narodzenia, choć korzystne dla gospodarki w krótkim okresie, niosą ze sobą również wyzwania związane z inflacją, alokacją zasobów i społecznymi kosztami konsumpcjonizmu.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.