KOMENTARZ RYNKOWY

ZAGRANICA: Wczorajsze działania na rynku walutowym przyniosły ograniczone zmiany w kursie EUR/USD, mimo że teoretycznie powinny sprzyjać umocnieniu euro. Fed zasugerował możliwe obniżki stóp procentowych, co jednak zostało zrównoważone przez niespodziewany wzrost inflacji w strefie euro, co mogło zniechęcić EBC do luzowania polityki monetarnej. Pomimo tych zmiennych, kurs EUR/USD wzrósł tylko minimalnie, z 1,082 do 1,083, co wskazuje na silne preferencje rynków finansowych w kierunku mocniejszego dolara, częściowo z powodu geopolitycznych niepewności. Różnice w politykach monetarnych USA i Europy stały się bardziej widoczne, gdy rentowności amerykańskich obligacji spadły, podczas gdy europejskie obligacje nie odnotowały tak wyraźnych zmian.

POLSKA:  W Polsce, niższy od przewidywań wskaźnik inflacji przyczynił się do obniżenia rentowności polskich obligacji skarbowych, które spadły do poziomu 5,40 proc. dla 10-letnich papierów. Pomimo tendencji do osłabienia, złoty utrzymał się na poziomie 4,30 w stosunku do euro, nie przekraczając psychologicznej granicy. Na polską walutę wpływa zarówno niska inflacja, jak i rosnąca awersja do ryzyka wśród inwestorów. W perspektywie krótkoterminowej, możliwe są kolejne próby przełamania poziomu 4,30, choć prognozy na koniec roku przewidują stopniowe umocnienie złotego ze względu na różnice w stopach procentowych. Dziś oczy inwestorów zwrócone są na decyzje Banku Anglii i Banku Czech, które tną stopy procentowe – w Anglii pierwszy raz od kilku lat, a w Czechach kontynuują zapoczątkowany trend.

TURCJA - STOLICA NIEKONWENCJONALNEJ POLITYKI MONETARNEJ 

Od wielu lat władze Turcji starają się walczyć z rozpędzającą się inflacja, ale dopiero od zeszłego roku decydują się na radykalne podnoszenie stóp procentowych. Poniżej przybliżenie sytuacji makroekonomicznej tego kraju zmagającego się z wysoką inflacją.

• Turcja jest 17. największą gospodarką świata. Z PKB wynoszącym 1,108 bln USD w 2023 r. jest większa od polskiego o 300 mld USD, to oznacza, że nasza gospodarka jest o około jednej trzeciej mniejsza od tureckiej. W latach 2002-2022, realny wzrost PKB wyniósł średnio 5,4 proc. r/r, co przełożyło się na dwukrotny wzrost PKB na mieszkańca oraz spadek wskaźnika ubóstwa Banku Światowego z ponad 20 proc. w 2007 r. do 7,6 proc. w 2021 r.. Gwałtowna dewaluacja waluty w 2018 r., oraz kolejne próby obniżania stóp procentowych po to by podążała za nimi inflacja, doprowadziły do kilkuletniego okresu spowalniającego realnego wzrostu PKB, pomimo tego, że nominalnie gospodarka rozwijała się bardzo szybko.  Według MFW realny wzrost gospodarczy Turcji może spowolnić do 3 proc. w 2024 roku z powodu zaostrzenia polityki pieniężnej, w 2025 r. ma przyspieszyć do 3,5 proc., oraz 3,3 proc. w 2026 r.. Mimo spowolnienia na ważnych rynkach zbytu, takich jak UE, konsumpcja i eksport nadal napędzają turecki wzrost gospodarczy.
• W ciągu nieco ponad pół roku, od czerwca 2023 r., stopy procentowe wzrosły z 8,5 proc. do 50 proc.. W marcu 2024 r. bank centralny podniósł główną stopę procentową o 5 pkt proc., aby walczyć z wysoką inflacją. Obecnie stopy procentowe pozostają na tym poziomie, a jest on najwyższy od 2002 roku. Przez lata Turcja była znana z prowadzenia luźnej polityki monetarnej, której zwolennikiem był prezydent Recep Erdoğan. To podejście do gospodarki zostało nawet ochrzczone jako „erdoganomics”, ponieważ teoria, która była przy tej okazji promowana mówiła, że inflacja będzie podążać za stopami procentowymi i powinny być one trzymane na niskim poziomie. Doprowadziło to do jeszcze wyższej inflacji, presji dewaluacyjnej na lirę turecką, spadku rezerw banku centralnego oraz wzrostu zadłużenia zagranicznego. Od swojej reelekcji w zeszłym roku Erdoğan postawił na zmianę polityki monetarnej, profesjonalizację banku centralnego i podniesienie stóp procentowych by zwiększyć zaufanie rynków i ograniczyć inflację.
• W czerwcu pierwszy raz od siedmiu miesięcy roczna stopa inflacji w Turcji spadła do 71,6 proc. w czerwcu 2024 r. z 75,5 proc. w maju, poniżej prognoz na poziomie 72,6 proc.. Miesięczna inflacja spadła do 1,6 proc. w czerwcu z 3,4 proc. w maju. Było to pierwsze spowolnienie wzrostu cen od pół roku. Było ono napędzane niższymi wzrostami cen żywności, napoi bezalkoholowych oraz transportu. Spowolnił także wzrost cen mebli, sprzętu gospodarstwa domowego oraz odzieży. W ciągu czterech lat Erdoğan wymiótł z banku czterech poprzednich prezesów, a ostatnia szefowa zrezygnowała sama. Po ledwo trzech kwartałach na urzędzie, z funkcji szefowej banku centralnego zrezygnowała Hafize Gaye Erkan, która przyjechała by pełnić tę funkcję z amerykańskiego sektora bankowego. Jej zespół został i na razie utrzymuje kurs na zdławienie szalejącej inflacji. Według prognoz MFW, w przyszłym roku inflacja CPI ma wynosić 38 proc. i w perspektywie kolejnych 5 lat nie dochodzić do celu inflacyjnego wynoszącego 5 procent.

PODSUMOWANIE

Odejście od niekonwencjonalnej polityki pieniężnej przynosi efekty.   Obecnie jednak nie widać większych oznak ustępowania presji inflacyjnej, co jest trudne do osiągnięcia przy stałym spadku wartości liry. Brakuje też zaufania do władz w Ankarze, które wcześniej obniżały stopy procentowe mimo wysokiej inflacji, co doprowadziło do jej wzrostu z 2 proc. do 85 proc. w latach 2021-2022. Co więcej, istnieje również ryzyko ponownego pogorszenia sytuacji w lipcu, kiedy to władze prawdopodobnie podniosą część cen, które są zależne od decyzji administracyjnych, jak taryfy na energię elektryczną. Turcja zależna w dużej mierze od konsumpcji wewnętrznej przez lata mogła sobie pozwolić na ekonomiczne eksperymenty, ale po kryzysach ostatnich lat musi naprostować politykę monetarną i dopuścić by bank centralny mógł stłumić inflację, ale może to oznaczać hamowanie gospodarki i ryzyko powiększenia się stopy bezrobocia która już dzisiaj wynosi niespełna 10 proc., przy rosnącej populacji z 87 do 90 mln ludzi w latach 2023-2027.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (pod adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32016R0679). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.