NAJWAŻNIEJSZE W TYM TYGODNIU

ZAGRANICA: Ten tydzień będzie intensywny w publikacje danych istotnych dla polityki monetarnej w USA i strefie euro. W USA w czwartek opublikowany zostanie inflacja PCE za wrzesień, będący preferowaną przez Fed miarą inflacji, a w piątek pojawią się dane z rynku pracy za październik, na które inwestorzy czekają z uwagą. Z kolei w strefie euro uwagę przyciągną czwartkowe dane inflacyjne HICP za październik oraz środowe wstępne szacunki PKB za III kwartał, które mogą sugerować spowolnienie wzrostu. Bank Japonii najprawdopodobniej pozostawi stopy procentowe na niezmienionym poziomie podczas czwartkowego posiedzenia, pomimo spekulacji dotyczących możliwych zmian w polityce pieniężnej wynikających z niepewności politycznej po niedawnych wyborach. To tydzień pełen kluczowych publikacji, które mogą wpłynąć na rynki i prognozy dotyczące polityki monetarnej w USA, strefie euro i Azji.

POLSKA: W Polsce w centrum uwagi znajdzie się wstępny szacunek inflacji CPI za październik, który poznamy w czwartek. Oczekuje się, że roczna inflacja utrzyma się na poziomie około 5 proc.. Chociaż ostatnie miesiące przyniosły pewną stabilizację w poziomie inflacji, to nadal utrzymuje się ona powyżej celu NBP, co może zaważyć na przyszłych decyzjach dotyczących stóp procentowych. Na krajowe dane o wzroście PKB za III kwartał będziemy musieli poczekać do 14 listopada. Jednak już teraz analitycy zwracają uwagę na spowolnienie w gospodarce, które może być widoczne także w wynikach krajowych. W środę poznamy również dane o PKB z Czech i Węgier, co pozwoli przyjrzeć się, jak radzą sobie inne gospodarki w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Wyniki te mogą dać szerszy kontekst dla oceny sytuacji ekonomicznej w Polsce, zwłaszcza że gospodarki te są silnie związane z polskim rynkiem. Na rynku walutowym złoty pozostaje relatywnie stabilny, kończąc ostatnią sesję w pobliżu poziomu 4,34 względem euro i 4,01 wobec dolara. To stabilizacja po przejściowym osłabieniu, które miało miejsce w trakcie sesji, ale zakończyło się neutralnie. Rynek obligacji krajowych nie odnotował istotnych zmian w rentownościach, jednak nadchodzące publikacje makroekonomiczne mogą wpłynąć na nastroje inwestorów.

RUMUNIA PODWYŻSZA PODATKI

Rumunia stoi przed poważnym wyzwaniem finansowym. Rosnący deficyt budżetowy, który w 2024 roku osiągnął aż 8 proc. PKB, zmusił rząd do wprowadzenia radykalnych reform podatkowych, które mają przynieść dodatkowe wpływy do budżetu. Reforma jest wynikiem presji ze strony Komisji Europejskiej, która w ramach procedury nadmiernego deficytu wymaga od Rumunii ograniczenia deficytu budżetowego do poziomu poniżej 3 proc. PKB. Zmiany, które mają wejść w życie od 2025 roku, obejmują podwyżki stawek VAT, podatku dochodowego, dywidend oraz podatków lokalnych. Poniżej przedstawiono szczegóły planowanych zmian i ich potencjalny wpływ na gospodarkę Rumunii.

Pierwszym krokiem reformy podatkowej jest zwiększenie podstawowej stawki VAT z 19 do 21 proc. i ujednolicenie jej, co ma zbliżyć Rumunię do średniej unijnej. Zmiana ta obejmie także wiele sektorów, które dotychczas korzystały z obniżonych stawek VAT, w tym turystykę, ciepłownictwo, oraz kulturę. Wzrost stawek w tych obszarach ma znaczący wpływ na koszty życia oraz działalność przedsiębiorstw, szczególnie w branżach o niskiej marży, takich jak hotelarstwo czy gastronomia. Rząd przewiduje, że zwiększenie wpływów z VAT pomoże zredukować deficyt budżetowy, jednakże reforma może ograniczyć konsumpcję oraz spowodować wzrost cen na rynku lokalnym, co negatywnie wpłynie na siłę nabywczą obywateli.

Kolejnym elementem reformy jest podwyżka liniowego podatku dochodowego z 10 do 16 proc.. Ta zmiana odwraca wcześniejsze obniżki z 2017 r., kiedy to podatek dochodowy został zredukowany, aby zachęcić do inwestycji. Obecnie MFW i Bank Światowy apelują o zwiększenie tej stawki, argumentując, że przyczyni się to do stabilizacji finansowej kraju. Wzrost podatku dochodowego ma także objąć dywidendy, które będą opodatkowane na poziomie 16 proc. zamiast dotychczasowych 8 proc.. Podniesienie tych podatków może ograniczyć inwestycje i zachęcić przedsiębiorców do szukania bardziej korzystnych podatkowo jurysdykcji, jednak rząd oczekuje, że wpływy z tych zmian będą znaczącym zastrzykiem dla budżetu. Dodatkowo znikną pewne ulgi dla sektorów IT, rolnictwa i przemysłu, które obniżały składki emerytalne dla tych grup pracowników.

Reforma podatkowa w Rumunii wprowadza istotne zmiany dla mikroprzedsiębiorstw, które odczują obniżenie progu podatkowego z 500 tys. EUR do 88,5 tys. EUR obrotu. Dotychczas mikrofirmy w Rumunii mogły korzystać z preferencyjnych stawek podatkowych, wynoszących od 1 proc. do 3 proc., co pozwalało im efektywnie prowadzić działalność gospodarczą przy ograniczonych obciążeniach fiskalnych. Nowa reforma oznacza jednak, że większość tych przedsiębiorstw, przekraczających 88,5 tys. EUR obrotu, zostanie objęta stawką podatkową 16 proc.. Oznacza to znaczną podwyżkę obciążeń, która w opinii rządu ma zwiększyć wpływy budżetowe. Niemniej jednak może to także negatywnie wpłynąć na rozwój tego sektora. Podobne rekomendacje dla Polski formułował już MFW, która także ma problemy z bilansowaniem budżetu.

Dodatkowo, planowane są zmiany w zakresie podatków lokalnych, które w Rumunii miały być wdrożone już w 2022 r., ale ostatecznie ich implementacja została przesunięta na 2025 rok. Nowe stawki obejmą między innymi podatek od nieruchomości i samochodów. Rząd początkowo chciał podnieść minimalny pułap podatku od nieruchomości z 0,08 proc. do 0,1 proc. wartości budynku. Ostatecznie pozostano jednak przy stawce 0,08 proc., ale wprowadzono kolejne kryterium: wyższą o 50 proc. wartość podlegającą opodatkowaniu. Wprowadzenie tego kryterium zostało jednak przełożone na 2026 rok. Reforma ta jest wynikiem nacisków Komisji Europejskiej, która wymaga zwiększenia efektywności systemu podatkowego, a także ograniczenia ulg podatkowych.

PODSUMOWANIE

Nowa architektura procedury nadmiernego deficytu daje Komisji Europejskiej wiele narzędzi wpływu na politykę fiskalną państw. Rumunia przez lata miała problem ze zbilansowaniem budżetu, nawet w okresach wysokiego wzrostu gospodarczego, a kolejne redukcje podatków poszerzały skalę problemu. Planowane reformy podatkowe w Rumunii są radykalne i mają na celu znaczące zwiększenie wpływów budżetowych w krótkim czasie. Mimo że reformy spotykają się z aprobatą instytucji międzynarodowych, takich jak MFW i Bank Światowy, jej efekty mogą być bolesne dla obywateli i przedsiębiorców. Długofalowo przyczynią się do stabilizacji finansowej i przybliżą kraj do europejskich standardów fiskalnych. Polskę mogą czekać podobne zmiany w następnych latach, które zmniejszają preferencje branżowe w podatkach dochodowych i niejednolitość w VAT.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.